Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ)
Με στόχο την αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας του COVID-19, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας της οικονομίας της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχώρησε το 2020 στη δημιουργία ενός έκτακτου και προσωρινού μέσου χρηματοδότησης της ανάκαμψης και εξόδου της ΕΕ από την κρίση, με την επωνυμία Επόμενη Γενιά ΕΕ (Next Generation EU) και συνολικό προϋπολογισμό ύψους €750 δις, στο πλαίσιο του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021-2027.
Τον πυρήνα του πιο πάνω μέσου, αποτελεί ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με €672,5 δις σε διαθέσιμα δάνεια και επιχορηγήσεις για τη στήριξη μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που θα υλοποιήσουν τα κράτη-μέλη της ΕΕ, ώστε να μετριαστούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας αλλά και να καταστούν οι ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες περισσότερο βιώσιμες, ανθεκτικές και καλύτερα προετοιμασμένες σε μελλοντικές προκλήσεις καθώς και στις ευκαιρίες της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης. Προϋπόθεση για πρόσβαση και αξιοποίηση των χρηματοδοτικών κεφαλαίων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας από τα κράτη-μέλη, αποτελεί η ετοιμασία ολοκληρωμένων εθνικών σχεδίων.
Σύμφωνα με τον σχετικό Κανονισμό 2021/241 της ΕΕ, τα Σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) πρέπει να περιλαμβάνουν μια συνεκτική δέσμη κοστολογημένων μεταρρυθμίσεων και δημόσιων επενδύσεων με ορίζοντα υλοποίησης μέχρι το 2026. Οι εν λόγω παρεμβάσεις θα πρέπει να ανταποκρίνονται στην αντιμετώπιση των κύριων προκλήσεων που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντοπίζει στις οικονομίες των κρατών-μελών, όπως αυτές αναδεικνύονται μέσα από τις Εκθέσεις Χώρας και τις Ανά Χώρα Συστάσεις οι οποίες εκδίδονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Στo πλαίσιo του ΣΑΑ λήφθηκαν υπόψη οι σχετικές αξιολογήσεις / συστάσεις της Επιτροπής για την Κύπρο που αφορούν σε εκδόσεις του 2019 και του 2020. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δίνεται από τα κράτη-μέλη στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, ενώ τα εθνικά Σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα πρέπει να συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της μακροχρόνιας ανάπτυξης των κρατών-μελών, στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας καθώς και στη δημιουργία, γενικότερα, συνθηκών κοινωνικής και εδαφικής συνοχής.
Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ)
Στην Κύπρο αναλογεί από τον πιο πάνω Μηχανισμό χορηγία ύψους €0,968 δις καθώς και δυνατότητα πρόσθετου δανεισμού μέχρι και €1,5 δις, σε σταθερές τιμές του 2018.
Βάσει των υφιστάμενων σχεδιασμών, ο συνολικός προϋπολογισμός του ΣΑΑ Κύπρου ανέρχεται στα €1,206 δις, ποσό το οποίο κατανέμεται ανάμεσα στην προαναφερθείσα χορηγία ύψους €1,006 δις (σε τρέχουσες τιμές) και σε πρόσθετη χρηματοδότηση, από τον μηχανισμό, ύψους περίπου €0,2 δις υπό τη μορφή δανείου, για το οποίο θα υποβληθεί σχετικό αίτημα στην ΕΕ μέσω του ΣΑΑ.
Το ΣΑΑ της Κύπρου περιλαμβάνει 133 έργα. Aπό αυτά, τα 58 αφορούν σε μεταρρυθμίσεις και τα 75 σε επενδύσεις, κατανεμημένα σε 5 Άξονες.